Konstanty Wolny

(ur. 5 kwietnia 1877 w Bujakowie, zm. 9 listopada 1940 we Lwowie) – górnośląski działacz narodowy i społeczny na rzecz

polskości Górnego Śląska, współpracownik Wojciecha Korfantego, współautor Statutu Organicznego Województwa Śląskiego,

pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

Urodził się w rodzinie kowala Wawrzyńca i Ludwiny z domu Jarczyk (jego dom rodzinny stoi do dzisiaj).

Po śmierci matki Konstantego (zmarła na tyfus) rodzina przeniosła się do Zawodzia koło Katowic, gdzie Wawrzyniec podjął

pracę jako kowal w hucie "Baildon" Zamieszkali u wujostwa Konstantego, który wychowywał się razem z ich siedmiorgiem

dzieci. W Katowicach przyszły marszałek ukończył szkołę powszechną, a następnie średnią (w budynku tej drugiej obecnie

mieści się Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie, gdzie poznał Wojciecha Korfantego, z którym połączyły go

przyjaźń i zainteresowania polityczne. Ich propolska postawa, kosztowała w 1895 r. Korfantego relegację z klasy maturalnej.

W roku 1898 Wolny matrykulował się na fakultecie medycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, lecz już na pierwszym roku

zmienił kierunek, zgodnie ze swymi zainteresowaniami społeczno-politycznymi (a wbrew nadziejom ojca), na prawo.

We Wrocławiu losy Wolnego i Korfantego, który studiował tam filozofię, zeszły się ponownie. Wspólnie, z Brunonem Kuderą,

Jakubem Kowalczykiem i Janem Dembińskim działali oni w zakazanym w 1899, propolskim Towarzystwie Akademików

Górnoślązaków. Tam też poznał K. Wolny swoją przyszłą żonę, Wandę z domu Sworowską . Była córką właścicieli stancji,

na której mieszkał, pochodziła z rodziny o silnych polskich tradycjach.
Po ukończeniu studiów (w 1901) pracował jako adwokat na Górnym Śląsku, angażując się jednocześnie politycznie.

Po kilkuletniej praktyce sądowej zdał państwowy egzamin asesorski w Ministerstwie Sprawiedliwości w Berlinie.

Zamieszkał w Gliwicach, gdzie został pierwszym polskim adwokatem[2]. Wraz z Korfantym i Cyrylem Ratajskim był aktywny

w Towarzystwie Demokratyczno-Narodowym, a następnie jako członek rady nadzorczej Stronnictwa Polskiego na Śląsku,

które założył wraz z Korfantym i Napieralskim 15 stycznia 1911. Po czym został działaczem chrześcijańskiej demokracji.
Z chwilą wybuchu I wojny światowej został prewencyjnie aresztowany i osadzony w twierdzy w Nysie., następnie przez trzy

lata odbywał służbę wojskową w armii pruskiej. Większość czasu spędził w Janowie Podlaskim.

Po zdemobilizowaniu w listopadzie 1918 osiadł w Bytomiu, który w tym czasie stawał się głównym ośrodkiem polskiej

działalności politycznej na Górnym Śląsku.
Od 1918 działał w Naczelnej Radzie Ludowej, przeniesionej później (1919) z powodu grożących aresztowań, z Bytomia

do Sosnowca. Po zawarciu polsko-niemieckiej umowy amnestyjnej (1 października 1919) Wolny powrócił do Bytomia,

by zostać obok Rymera (NPR) i Biniszkiewicza (PPS) jednym z zastępców komisarza sekretariatu plebiscytowego (Korfantego).

Od 10 stycznia 1919 roku pełnił funkcję pierwszego prezesa Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół".

Wolny przewodniczył Komisji Samorządowej, która w ciągu dwóch miesięcy, od maja do lipca 1920 opracowała Statut

Organiczny Województwa Śląskiego, który stał się integralną częścią ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego

z 15 lipca 1920 a tym samym aktem normatywnym określającym kształt i zasady funkcjonowania autonomii Województwa

Śląskiego.
Od lutego do kwietnia 1922 brał udział w pracach przygotowawczych w Genewie, poprzedzających podpisanie tam

15 maja 1922 umowy polsko-niemieckiej o podziale Górnego Śląska. W jej wyniku powstały m.in. instytucje arbitrażowe

Górnośląski Trybunał Rozjemczy w Bytomiu i Górnośląska Komisja Mieszana w Katowicach.
Po powrocie na Górny Śląsk, osiadł w Katowicach i otworzył kancelarię adwokacką. W latach 1918-1922 z wielkim

zaangażowaniem włączył się w budowę różnych struktur i instytucji, kierujących polską działalnością narodową na Górnym

Śląsku. Został posłem Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego, a następnie pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego,

którym był przez trzy kadencje. Był dziekanem Rady Adwokackiej w Katowicach. Był długoletnim prezesem Automobilklubu

Śląskiego od jego założenia w 1924 do ostatnich wyborów w kwietniu 1939, chociaż sam nie miał początkowo prywatnego

samochodu ani nawet prawa jazdy.
Był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego. Dzięki jego staraniom 9 lutego 1934 biblioteka ta została ustanowiona

biblioteką okręgową dla województwa śląskiego (późniejsza Biblioteka Śląska). Był mecenasem sztuki, kultury i sportu,

oraz publicystą (publikując m.in. w Przeglądzie Notarialnym).
Konstanty Wolny i jego żona mieli pięcioro dzieci: Zbigniewa, Mariana, Irenę, Halinę i Witolda. Żona Wanda, absolwentka

szkoły kosmetycznej w Paryżu, w 1923 zdecydowała się na osobne życie. Konstanty zamieszkał w Katowicach, w domu

przy ul. Zacisze 3, gdzie z pomocą teściowej wychowywał dzieci. Służbowego mieszkania w gmachu Urzędu Wojewódzkiego

używał jedynie do celów oficjalnych.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski 2 maja 1923r.

We wrześniu 1939 uciekając przed Niemcami, dotarł w połowie września do Lwowa, gdzie był jednym ze współzałożycieli Śląskiego Komitetu Uchodźców. Zmarł na zawał serca w wieku 63 lat.
Zimą 2012 strona ukraińska zgodziła się na ekshumację, szczątki Konstantego Wolnego zostały przewiezione do Katowic,

gdzie 6 czerwca 2012 roku pochowano je na cmentarzu przy ul. Francuskiej.