KALENDARIUM POWSTAŃ ŚLĄSKICH

ROK 1919
 

11 stycznia 1919
W Katowicach powstała tajna Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska.
 

3 marca 1919
Wybuchł wielki strajk górników górnośląskich.
 

28 marca 1919
Podpisano Wersalski Traktat Pokojowy, zawierający decyzję o przeprowadzeniu plebiscytu na Górnym Śląsku pod kontrolą wojsk alianckich i Międzysojuszniczej Komisji Plebiscytowej.
 

7/8 czerwca 1919
Wybuchło tzw. powstanie oleskie.
 

11 sierpnia 1919
Na Górnym Śląsku rozpoczął się strajk powszechny, który poprzedził wybuch I powstania śląskiego.
 

15 sierpnia 1919
Oddziały Grenzchutzu dokonały masakry na strajkujących górnikach kopalni „Mysłowice'", co przyspieszyło wybuch

1 powstania śląskiego.
 

16 sierpnia 1919
Rozpoczęło się I powstanie śląskie.

16-17 sierpnia 1919
Rozkaz o wybuchu powstania został wysłany do komendantów powiatów rybnickiego i pszczyńskiego.

Z Piotrowic wyruszył oddział powstańczy składający się z czterdziestu peowiaków, który stoczył walkę w Gołkowicach.
 

18 sierpnia 1919
Walki wybuchły na terenie innych powiatów Górnego Śląska. Nie udało się jednak zająć żadnego miasta powiatowego.
 

19 sierpnia 1919
W Goduli został przeprowadzony kontratak niemiecki.
 

23 sierpnia 1919
Pod Łaziskami toczyła się ostatnia walka I powstania śląskiego.
W Sosnowcu odbył się manifestacyjny pogrzeb ofiar I powstania śląskiego.
 

24 sierpnia 1919
Alfons Zgrzebniok, naczelny dowódca powstania, podjął decyzję o zakończeniu walk.
 

ROK 1920
 

11 lutego 1920
Zgodnie z postanowieniami Traktaty Wersalskiego władzę na Górnym Śląsku stanowiła Międzysojusznicza Komisja

Rządząca i Plebiscytowa.

Jej przewodniczącym został gen. Henri Le Rond. Po przybyciu aliantów Niemcy wycofali z terenu plebiscytowego jednostki

Grenzschutzu, pozostała jednak policja bezpieczeństwa oraz bojówki.
 

12 lutego 1920
W bytomskim hotelu Lomnitz działalność rozpoczął Polski Komisariat Plebiscytowy. Polskim komisarzem plebiscytowym

został Wojciech Korfanty.
 

17 sierpnia 1920
Niemieccy bojówkarze napadli na katowicką siedzibę Komisji Między sojuszniczej. W Katowicach został ogłoszony stan

oblężenia.
 

18 sierpnia 1920
Bojówki niemieckie dokonały ataku na katowicką siedzibę Komitetu Plebiscytowego oraz pobiły jej pracowników.
 

19 sierpnia 1920
Wybuchło II powstanie śląskie.
 

24 sierpnia 1920
Komisja Międzysojusznicza zlikwidowała oddziały znienawidzonej policji bezpieczeństwa (Sipo). W jej miejsce powstała

polsko-niemiecka policja plebiscytowa.
 

25 sierpnia 1920
Na wezwanie Wojciecha Korfantego przerwano działania bojowe II powstania śląskiego.
 

28 sierpnia 1920
Rozwiązaniu uległa Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska.
 

6 września 1920
W miejsce rozwiązanej Polskiej Organizacji Wojskowej powołano konspiracyjną polską organizację bojową

na Górnym Śląsku.

ROK 1921

20 marca 1921
Na Górnym Śląsku odbył się plebiscyt, w którym wzięło udział prawie 1,2 min osób (97,5 proc. uprawnionych).

Za Polską zagłosowało 40,3 proc, za Niemcami - 59,6 proc. Niemcy wygrali głosowanie w miastach oraz większości gmin.

Znaczna część ziem z zakładami przemysłu ciężkiego została po stronie niemieckiej.
 

2 maja 1921
Na Górnym Śląsku wybuchł strajk generalny, który stał się sygnałem do III powstania śląskiego.

3 maja 1921
Wybuchło III powstanie śląskie.

4 maja 1921
Powstańcy śląscy zdobyli Górę św. Anny, Olesno, Gorzów Śląski i Ujazd.

21 maja 1921
W III powstaniu śląskim rozpoczęła się bitwa o Górę św. Anny.

4-11 czerwca 1921
Przeprowadzono niemiecką ofensywę na środkowym odcinku frontu. Ciężkie walki toczyły się o Kędzierzyn,

Stare Koźle i Zębowice.

7 czerwca 1921
W miejsce ppłk. Macieja Mielżyńskiego naczelnym komendantem Wojsk Powstańczych w III powstaniu

śląskim mianowany został płk Kazimierz Zenkteller-Wyrwas.

5 lipca 1921
Zakończyło się III powstanie śląskie.

12 października 1921
Po dwumiesięcznych debatach Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska.

20 października 1921
Rada Ambasadorów przy Lidze Narodów dokonała podziału Górnego Śląska.

ROK 1922

15 maja 1922
Podpisano polsko-niemieckie porozumienie w sprawie Górnego Śląska, tzw. Konwencję Genewską,

która normowała całokształt życia społeczno-politycznego i gospodarczego na 15 lat od czasu jej wprowadzenia.
 

18 czerwca 1922
Rozpoczęło się przejmowanie przez władze polskie i niemieckie górnośląskiego terenu plebiscytowego.
 

20 czerwca 1922
Oddziały Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego wkroczyły do Katowic,

dokumentując w ten sposób połączenie części Górnego Śląska z Polską.
 

22 czerwca 1922
Rzeczpospolita Polska objęła oficjalnie w posiadanie przyznaną wschodnią część Górnego Śląska.
 

9 lipca 1922
Władze polskie i niemieckie zakończyły akcję przejmowania górnośląskiego terenu plebiscytowego.
 

15 lipca 1922
Weszła w życie podpisana 15 maja Konwencja Genewska.
 

16 lipca 1922
W Katowicach odbyła się uroczystość przyłączenia części Górnego Śląska do Polski.

Źródła:
- Anusiewicz M., Wrzosek M., Kronika powstań śląskich 1919-1921, Warszawa 1980.
- Encyklopedia powstań śląskich, zespól red.: Franciszek Hawranek [et al.], Opole 1982.
- Goniewicz A., Powstania śląskie 1919, 1920, 1921: przewodnik po miejscowościach, Katowice 2001.
- Krzyk J., Wojna papierowa. Powstania śląskie 1919-1920-1921, [Warszawa 2014].