Józef Grzegorzek
(ur. 5 marca 1885 w Marklowicach Dolnych, zm. 16 kwietnia 1961 w Katowicach) – polski działacz narodowy,
przywódca peowiacki, uczestnik akcji plebiscytowej i III powstania śląskiego.
Pochodził z rodziny robotniczej z Marklowic k. Wodzisławia Śląskiego. Był działaczem polskiej emigracji w Saksonii,
Nadrenii i Westfalii, w której dostał pracę w kopalni pod ziemią.
W
latach 1903–1905 działał w stowarzyszeniu „Eleusis” w Gliwicach.
Pracował jako księgowy w Banku Ludowym w Bytomiu. Od 1912 pełnił funkcję
sekretarza generalnego Związku
Śląskich Kół Śpiewaczych. W latach 1914–1918 służył w armii niemieckiej.
W styczniu 1919 był organizatorem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska
i został jej naczelnikiem
oraz
pierwszym przewodniczącym jej Komitetu Wykonawczego.
11 sierpnia 1919 wybrano go na komendanta głównego Polskiej Organizacji
Wojskowej Górnego Śląska.
16 sierpnia 1919 ok. godz. 20.00, przed wybuchem I powstania śląskiego, został na dworcu kolejowym w Pawłowicach
aresztowany przez Niemców, którzy uwięzili go w Twierdzy Kłodzkiej. Ostatecznie wraz z 83 powstańcami śląskimi został
skierowany do obozu jenieckiego w Świętoszowie (wówczas Neuhammer), gdzie więziono również jeńców rosyjskich
z I wojny światowej. 25 września 1919 przeprowadził udaną ucieczkę razem z innymi osadzonymi powstańcami:
Józefem Bułą, Franciszkiem Lazarem, Januszem Hagerem oraz Józefem Szafarczykiem.
Uciekinierzy się rozdzielili. Grzegorzek, kierując się początkowo na Głogów, dotarł w końcu do linii demarkacyjnej
pod
Lesznem. Finalnie schronił się w wielkopolskich Pawłowicach, gdzie znajdował się
posterunek Wojska Polskiego.
W 1920 był współzałożycielem Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego i został
sekretarzem Wydziału Polityki
Wewnętrznej Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu. Brał udział w III powstaniu śląskim,
w trakcie którego był członkiem Komitetu Wykonawczego Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych.
W
latach 1921–1922 pełnił funkcję sekretarza Naczelnej Rady Ludowej na Górnym
Śląsku.
W okresie międzywojennym pracował w przedsiębiorstwach eksportu stali i był
aktywnym członkiem Związku
Powstańców Śląskich.
W czasie II wojny światowej Niemcy więzili go w obozie koncentracyjnym w Dachau.
Po wojnie był zatrudniony na stanowiskach kierowniczych w przemyśle węglowym, z przerwą w latach 1946–1948,
kiedy
piastował urząd starosty w Tarnowskich Górach. Przeszedł na emeryturę w styczniu
1957.