2 POWSTANIE ŚLĄSKIE

Wybuch powstania nastąpił w nocy z 17 na 18 sierpnia 1920 roku.
W krótkim czasie powstańcom udało się zająć niemal cały górnośląski okręg przemysłowy, z wyjątkiem nieatakowanych większych miast, w których stacjonowały wojska alianckie bądź silne oddziały niemieckiej policji bezpieczeństwa.

Wskazując na działania powstańców istotnym jest zwrócenie uwagi, że podobnie jak w przypadku innych konfliktów,

nie sposób było uniknąć działań o charakterze odwetowym, z których po latach Polacy z pewnością nie powinny być dumni.

Jak symboliczną pozostaje śmierć lekarza A. Mielęckiego zabitego przez Niemców podczas opatrywania rannych,

podobny wymiar miała swoista zemsta za zniszczenie Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Katowicach.

Oddział powstańców z 19 na 20 sierpnia spalił wówczas część zabudowań we wsi Hołdunów (niem. Anhalt) w powiecie

pszczyńskim, zamieszkałej od XVIII wieku przez ewangelickich kolonistów niemieckich.
Powstanie zakończyło się po uzyskaniu przez stronę polską zapewnień o likwidacji SiPo i powołaniu w jej miejsce

polsko-niemieckiej policji plebiscytowej (Abstimmungspolizei (APo)). Sukcesem było także zapewnienie bezpieczeństwa

uczestnikom powstania. Nie tylko, że nie musieli, jak po pierwszym powstaniu, uciekać, ale zadbano nawet o deklarację

przestrzegania praw pracowniczych, czyli właściciele niemieckich przedsiębiorstw nie mogli ich zwalniać z dotychczasowych

miejsc pracy. Jako „wartość dodaną” zaznaczyć należy także usunięcie z terenu plebiscytowego części napływowych

bojówkarzy niemieckich oraz dopuszczenie do urzędów przedstawicieli Polaków górnośląskich.

Powstanie z 1920 roku było znacznie lepiej zaplanowane i zrealizowane. Od początku jasno sprecyzowano w nim cel możliwy

do osiągnięcia oraz ograniczono zasięg terytorialny. Dzięki dobremu opracowaniu planu operacyjnego powstańcy mogli

skutecznie poprowadzić działania. Dodatkowo precyzyjnie określono metody walki, ograniczając je do zbrojnej demonstracji

siły świadczącej o determinacji Polaków górnośląskich.
Z polskiej perspektywy II powstanie śląskie zasłużyło na wysoką ocenę. Zwolennicy pozostania Górnego Śląska w państwie

niemieckim musieli się od tej pory liczyć z tym, że utrzymanie całego terenu może okazać się niemożliwe.

Zwolennicy przyłączenia do Polski uwierzyli, że można rywalizację z Niemcami wygrać.