1 POWSTANIE ŚLĄSKIE
I Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 r. i objęło tereny powiatu rybnickiego i pszczyńskiego
oraz część okręgu przemysłowego.
Pierwsze Powstanie Śląskie było – według historycznych opracowań - spontanicznym
zrywem polskiej ludności,
którego celem miało być przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Upadło po 10 dniach, przygotowując jednak grunt
do dwóch kolejnych powstań w następnych latach.
Na jego czele stanął śląski działacz polityczny Alfons Zgrzebniok, który wraz ze
swoim sztabem przebywał w Sosnowcu.
Bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania była masakra górników z kopalni "Mysłowice", którzy domagali się
zaległych wypłat. Kiedy 15 sierpnia 1919 r. tłum wtargnął przez bramę, niemieckie wojsko otworzyło ogień.
Zginęło wtedy siedmiu górników, dwie kobiety i
trzynastoletni chłopiec.
Na Śląsku wrzało jednak wcześniej. W maju na konferencji w Wersalu zadecydowano,
że o przynależności atrakcyjnych
gospodarczo terenów Śląska przesądzi plebiscyt. Wobec trudności gospodarczych w regionie pracę przerwało 40 kopalń.
Górnicy nie otrzymywali pensji, więc zdecydowali
się na strajk generalny.
Dzień po masakrze mieszkańcy śląskich miast zaczęli atakować posterunki
Grenschutzu - niemieckiej straży granicznej.
Opanowali m.in. Tychy, Radzionków, Piekary i część Katowic, w tym dworzec kolejowy w Katowicach-Ligocie.
Niemcom udało się wkrótce odbić te punkty. Wobec przewagi wroga, 24 sierpnia dowódcy Powstania wstrzymali walki.
26 sierpnia, wobec braku pomocy ze strony państwa polskiego i koalicji, walka mieszkańców Śląska dobiegła końca.
Nieprzygotowane organizacyjnie powstanie nie zakończyło się sukcesem politycznym, zwróciło jednak uwagę
międzynarodowej społeczności na sprawę Śląska. Pod jej naciskiem Niemcy ogłosili amnestię dla uczestników powstania.